کنتاکتور چیست ؟
فهرست محتوا
کنتاکتور (Contactor) ، یک قطعه الکتریکی است که برای کنترل و عملکرد در مدارهای الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شود. این قطعه به عنوان یک سوئیچ قابل کنترل بزرگ عمل میکند و قادر به تغییر وضعیت خروجی بسته و باز آن است. کنتاکتورها به صورت یک واحد در سیستم‌های بزرگ الکتریکی استفاده می‌شوند و قادر به کنترل جریان الکتریکی بزرگتری نسبت به سوئیچ‌ها و رله‌های کوچکتر هستند. این قطعه در مدارهای اتوماسیون صنعتی برای کنترل موتورها، پمپ‌ها، کمپرسورها و سایر وسایل الکتریکی استفاده می‌شود.
انواع کنتاکتور
- کنتاکتور تکفاز
- کنتاکتور سه فاز
کنتاکتورها اجزایی هستند که در تاسیسات برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای کنترل جریان الکتریکی استفاده می‌شوند. تابع اصلی کنتاکتورها کنترل و قطع جریان برق در مدارهای بزرگ و قدرتمند است.
کنتاکتور های تکفاز
کنتاکتور تکفاز قادر است جایگزین کنتاکتورهای فرمان و حتی رله‌های شیشه‌ای شود، به دلیل داشتن ماژول‌های مختلفی مانند تک‌پل و دوپل که با تحریک مدار فرمان، وضعیت آن را تغییر می‌دهند. کنتاکتورهای تکفاز به طور معمول یک رله هستند و شبیه به بوبین‌های کنتاکتورهای سه‌فاز هستند. این کنتاکتورها بسیار بی‌صدا هستند و به همین دلیل به عنوان کنتاکتورهای بی‌صدا شناخته می‌شوند. با اعمال برق به بوبین، رله فعال می‌شود و اتصال برق برقرار می‌شود. کنتاکتور تکفاز نسبت به نوع سه‌فاز، کوچکتر در اندازه است.
پایه‌های ۱، ۲، ۳ و ۴ کنتاکتور تکفاز، پایه‌های قدرت آن هستند. در کنتاکتور تکفاز، پایه‌های ۱ و ۲ به پل اول متصل می‌شوند و پایه‌های ۳ و ۴ مربوط به پل دوم کنتاکتور دوپل می‌باشند. هر کنتاکتور باید یک مدار فرمان هم داشته باشد، که این مدار فرمان می‌تواند یک کلید فرمان یا یک شستی استارت-استاپ باشد. برای نصب کلید فرمان، کافی است از خروجی فیوز به ورودی آن یک اتصال برقرار کنیم و خروجی کلید فرمان را به ورودی A۱ کنتاکتور وصل کنیم.
کاربردهای کنتاکتور تکفاز شامل موارد زیر است:
- هوشمند سازی ساختمان‌های هوشمند
کنتاکتورهای تکفاز در سیستم‌های هوشمند ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها برای کنترل سیستم‌های روشنایی، تنظیم دما، کنترل پنجره‌ها و درب‌ها و دستگاه‌های دیگر استفاده می‌شوند.
- کنترل سیستم‌های روشنایی
کنتاکتورهای تکفاز می توانند برای روشنایی محیط های مختلف مانند سالن ها، اتاق ها و فضاهای عمومی استفاده شوند. آنها با کنترل جریان برق، روشنایی را روشن و خاموش می کنند.
- کنترل کولر‌های گازی
کنتاکتورهای تکفاز می توانند برای روشنایی محیط های مختلف مانند سالن ها، اتاق ها و فضاهای عمومی استفاده شوند. آنها با کنترل جریان برق، روشنایی را روشن و خاموش می کنند.
- پمپ‌های آبیاری و موتورهای تکفاز
کنتاکتورهای تکفاز در سیستم‌های آبیاری و استفاده از موتورهای تکفاز استفاده می‌شوند. آنها برای کنترل و راه‌اندازی پمپ‌های آبیاری و موتورها به کار می‌روند.
- پمپ‌های کف کش کشاورزی
کنتاکتورهای تکفاز همچنین در سیستم‌های کف کش کشاورزی استفاده می‌شوند. آنها برای کنترل و عملکرد پمپ‌های کف کش در حوزه کشاورزی استفاده می‌شوند.
- دستگاه‌های ماینر
کنتاکتورهای تکفاز می‌توانند در دستگاه‌های ماینر و صنایع معدنی استفاده شوند. آنها برای کنترل و راه‌اندازی موتورها و دستگاه‌های ماینر به کار می‌روند.
کنتاکتور های تکفاز کاربر های فراوانی دارد که می توان به موارد زیر اشاره نمود .
نحوه تست خرابی کنتاکتور تکفاز
- بررسی جریان برق
با استفاده از مولتی‌متر یا تجهیزات اندازه‌گیری جریان، می‌توانید جریان برق عبوری از کنتاکتور را اندازه‌گیری کنید. اگر جریان صفر یا جریان بسیار کم باشد، احتمالاً کنتاکتور خراب است.
- بررسی وضعیت کلید فرمان
در صورتی که کلید فرمان درست کار نمی‌کند، می‌تواند به خرابی کنتاکتور اشاره کند. بررسی کنید که آیا کلید فرمان به درستی عمل میکند و اتصال برق بین آن و کنتاکتور برقرار است.
- بررسی وضعیت بوبین
بوبین کنتاکتور باید درست عمل کند تا کنتاکتور بتواند جریان را برقرار یا قطع کند. بررسی کنید که آیا بوبین به درستی کار میکند و سیگنال تحریک به آن می‌رسد.
- بررسی وضعیت کانتاکت‌ها
بررسی کنید که آیا کانتاکت‌ها درست به هم متصل هستند و هیچ خللی در اتصالات وجود ندارد. همچنین، بررسی کنید که آیا کانتاکت‌ها سایز و مشخصات مناسب را دارند و درست قرار داده شده‌اند.
- بررسی وضعیت قطعات الکتریکی دیگر
بررسی کنید که آیا سایر قطعات الکتریکی مرتبط با کنتاکتور، مانند فیوزها و رله‌ها، درست عمل می‌کنند و خرابی در آنها باعث خرابی کنتاکتور نشده است.
کنتاکتور های سه فاز
کنتاکتور سه فاز، یک نوع کلید بوبین دار است که به منظور کنترل جریان‌های بسیار قوی در واحدهای تولید صنعتی استفاده می‌شود. این کنتاکتور قدرت، در دو مدل DC و AC وجود دارد و برای قطع و وصل یا ایجاد تغییر در مدارهای قدرت استفاده می‌شود. عملکرد این کنتاکتور بر اساس جریان بوبین مدار است و قادر به قطع و وصل آن می‌باشد. توجه داشته باشید که قیمت کنتاکتور سه فاز، نسبت به نمونه‌های تک فاز آن، گران‌تر است. در بازار، آمپرهای مختلفی از کنتاکتور سه فاز موجود است، اما آمپرهای ۹ تا ۸۰۰ آمپر به عنوان پرکاربردترین آمپرها محسوب می‌شوند. در صورت خرابی بوبین کنتاکتور، می‌توان آن را تعویض نمود.
کنتاکتور سه فاز قدرت، در شاخه ادوات سوئیچینگ قرار می‌گیرد و توانایی قطع و وصل ایمن مدارهای برق را با استفاده از مکانیزم مغناطیسی فراهم میکند. این تجهیز، با قابلیت کنترل از راه دور و تنها با اعمال ولتاژ به بوبین، فعال می‌شود و در صورت قطع ولتاژ تغذیه بوبین، هیچ اتصال برقرار نمی‌شود.
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کنتاکتورها نسبت به سایر کلیدها، توانایی قطع و وصل پی‌درپی بوده و همچنین در قدرت بالا، تعداد پل‌ها افزایش می‌یابد.
مزیت استفاده از کنتاکتور های سه فاز
کنتاکتور سه فاز دارای ویژگی‌های متعددی است که آن را یک راه‌حل حرفه‌ای برای کنترل بارهای سه فاز در سیستم‌های برق صنعتی می‌سازد.
یکی از ویژگی‌های مهم کنتاکتور سه فاز، توانایی تحمل بارهای سه فاز با کارایی بالا است. این به این معناست که کنتاکتور قادر است بارهای سه فاز را به طور موثر و بدون محدودیت در عملکرد به مقدار مورد نیاز منتقل کند.
نصب و استفاده از کنتاکتور سه فاز نیز بسیار آسان است. اکثر مدل‌های کنتاکتور سه فاز قابلیت نصب بر روی صفحه رکتالی را دارند و با استفاده از کابل‌ها و کانکتورهای استاندارد به سیستم برق متصل می‌شوند.
یکی از مزایای دیگر استفاده از کنتاکتور سه فاز، قابلیت کنترل برق به صورت اتوماتیک است. با استفاده از کنتاکتور سه فاز، می‌توان بارها را به صورت ترکیبی روشن و خاموش کرد و فرایند کنترل برق را بهبود بخشید.
از آنجا که کنتاکتور سه فاز برای استفاده در سیستم‌های صنعتی بزرگ طراحی شده است، در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، در خطوط تولید صنعتی، سیستم‌های روشنایی عمومی و موارد دیگری که نیاز به کنترل بارهای سه فاز دارند، کنتاکتور سه فاز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه تست کنتاکتور سه فاز
۱. تست تناوبی فازها
در این روش، برای بررسی عملکرد کنتاکتور، تناوب وضعیت آن در هر یک از فازها بررسی می‌شود. برای انجام این کار، از یک مولتی‌متر می‌توان استفاده کرد. با اندازه‌گیری ولتاژ و جریان در هر فاز، می‌توان تضمین کرد که کنتاکتور به درستی عمل میکند. اگر تفاوت چشمگیری در مقادیر ولتاژ یا جریان مشاهده شود، ممکن است کنتاکتور خراب باشد.
۲. تست مقاومت الکتریکی
در این روش، با استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی، می‌توان مقاومت کنتاکتور را اندازه‌گیری کرد. اگر مقاومت بسیار بالا یا بی‌نهایت مشاهده شود، این می‌تواند نشانگر خرابی کنتاکتور باشد.
۳. تست کنترل و ولتاژ
در این روش، عملکرد کنتاکتور و کنترل آن در زمان مشخص بررسی می‌شود. برای این کار، از ابزارهای تست ولتاژ می‌توان استفاده کرد. با ثبت زمان راه‌اندازی کنتاکتور و اندازه‌گیری ولتاژ در آن زمان، می‌توان مشخص کرد که آیا کنتاکتور به درستی عمل میکند یا خیر.
اجزاء مختلف کنتاکتور
بدنه / پایه کنتاکتور: قسمتی از کنتاکتور که به عنوان ساختار اصلی و پایه‌ای برای سایر اجزا عمل میکند.
قاب سیم پیچ: قسمتی از کنتاکتور که برای نگهداری و حمایت از سیم‌های پیچ استفاده می‌شود.
حامل و پوشش کنتاکت‌ها: بخشی از کنتاکتور که کنتاکت‌ها را نگهداری و آنها را از عوامل خارجی محافظت میکند.
مغناطیس ثابت / آهنربا: بخشی از کنتاکتور که برای ایجاد قوانین مغناطیسی و جذب کنتاکت متحرک استفاده می‌شود. ممکن است از مغناطیس ثابت یا آهنربا برای این منظور استفاده شود.
حلقه اتصال کوتاه / حلقه نگهدارنده هسته آهنی ثابت: این حلقه‌ها برای نگهداری هسته آهنی ثابت و ایجاد اتصال کوتاه در کنتاکتور مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کنتاکت ثابت: قسمتی از کنتاکتور که در جای ثابت قرار دارد و در تماس با کنتاکت متحرک قرار می‌گیرد.
کنتاکت متحرک: قسمتی از کنتاکتور که در جای متحرک قرار دارد و با کنتاکت ثابت در تماس است.
طریقه نصب بی متال روی کنتاکتور
- قبل از هر کاری، مطمئن شوید که قدرت برق قطع شده است و کنتاکتور از برق منصرف شده است.
- بی‌متال معمولاً به عنوان یک پوشش محافظ برای کنتاکتور استفاده می‌شود. ابتدا باید کنتاکتور را از برق قطع کرده و قطعه بی‌متال را به دقت بر روی آن قرار دهید. مطمئن شوید که قسمت های مهم کنتاکتور همچون کنتاکت ها و سیم‌ها پوشیده شده اند.
- اگر قسمت بی‌متال دارای پیچ‌ها یا مهره‌ها است، آنها را با دقت بسته و به حداکثر تنش توصیه شده توسط تولید کننده بگیرید. از فشار زیادی که ممکن است به بی‌متال وارد شود، خودداری کنید، زیرا ممکن است به آن آسیب برسد.
- بررسی کنید که بی‌متال به درستی و سفارشی روی کنتاکتور نصب شده است. مطمئن شوید که هیچ قسمتی از کنتاکتور بیرون نیست و تمامی قطعات به درستی جایگزین شده‌اند.
- پس از نصب بی‌متال، قدرت برق را به کنتاکتور بازگردانید و صحت عملکرد آن را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که کنتاکتور به درستی کار میکند و هیچ مشکلی در عملکرد آن وجود ندارد
یک پاسخ
کنتاکتور NC7 25A ظاهر زیبا و ساختار محکمی داره. پیشنهاد می کنم حتما از این کنتاکتور تهیه و استفاده کنید. قطعا راضی خواهید بود.